Sihir ve Ütopya Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi’nde Romantik Eleştiri
Tanıtım Bülteni
Tıpkı romantizmin ve ardından sürrealizmin yapmaya çalıştığı gibi, Tolkien de, büyüsü bozulan bir dünyayı yeni bir mit aracılığıyla yeniden büyülemek istemiştir. Schlegel’in deyimiyle “hayal gücünün o güzel düzensizliğini” devreye sokarak Tolkien, kapitalist modernleşmenin doğurduğu hesapçı zihniyetle, doğayı bir nesne olarak kavrayan anlayışla, teknolojik ilerlemenin fetişleştirilmesiyle hesaplaşmıştır. Fakat, eserinin merkezinde yatan ve geçmişin Altın Çağı’nı özlemle anan romantik dünya görüşünün ardında trajik bir bakış da sezilebilir. Sınai uygarlığın yıkıcı sonuçlarında insanlığın sınırlarını gören bu bakışta umuda yer yoktur. Birinci Dünya Savaşı’nın, Auschwitz’in ve Hiroşima’nın başlıca duraklarını oluşturduğu modern barbarlık çağını kötümserlikle karşılar Tolkien. Kefaret beklentisi, kurtarıcının gökten ineceği uzak bir geleceğe yönelmiştir. Fakat İngiliz profesörün çaresiz bekleyişi sırasında kaleme aldığı ünlü eseri, kötümserliklerini iyimser bir iradeyle bileştiren 60’lı yılların isyankâr gençliği için bir esin kaynağı haline gelecektir. “Hayal gücü iktidara” ve “Gerçekçi ol, imkânsızı iste” sloganlarının arasında “Frodo yaşıyor”, “Cumhurbaşkanı adayımız Gandalf” ve “Orta Dünya’ya Hoşgeldiniz” sesleri de yükselir. Muhafazakâr ve dindar bir İngiliz’in fantastik metninin, tüketim toplumuna ve savaşa meydan okuyan bir kuşağın kitaplığında, Tek Boyutlu İnsan ile Eros ve Uygarlık’ın yanında yerini almasını nasıl açıklayabiliriz? Onlar, Minima Moralia’nın öğütlediği gibi Batı uygarlığına karşı yöneltilmiş tutucu savları eleştirel aklın hizmetine sunmuşlardır.
Yüzüklerin Efendisi ile ilgili yapılmış güzel bir çalışma. Ama eğer gerçekten bir Tolkien hayranıysanız ve eserlerinin çoğunu okuduysanız anlayacaksınız ki bu kitabın içerisindeki bilgilerin çoğu Tolkien’in eserlerindeki ek kısımlarından (özellikle Yüzüklerin Efendisi’nin tek cilt versiyonundan) olduğu gibi alınmış. Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi üzerinden romantik eleştiri yaptığı tezi iyi işlenmiş. Ayrıca Allan Lee’nin resim çalışmalarının bazıları kuşe kağıtla sayfa aralarına serpiştirilmiş. Alınsa boşa gitmez, alınmasa bir şey kaybedilmez. Baskıya gelince kitabın sayfaları çok sert olduğundan ve kalitesiz basıldığından çabuk dağılabilecek bir kitap…
Kitap Yorumları - (1 Yorum)
Yüzüklerin Efendisi ile ilgili yapılmış güzel bir çalışma. Ama eğer gerçekten bir Tolkien hayranıysanız ve eserlerinin çoğunu okuduysanız anlayacaksınız ki bu kitabın içerisindeki bilgilerin çoğu Tolkien’in eserlerindeki ek kısımlarından (özellikle Yüzüklerin Efendisi’nin tek cilt versiyonundan) olduğu gibi alınmış. Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi üzerinden romantik eleştiri yaptığı tezi iyi işlenmiş. Ayrıca Allan Lee’nin resim çalışmalarının bazıları kuşe kağıtla sayfa aralarına serpiştirilmiş. Alınsa boşa gitmez, alınmasa bir şey kaybedilmez. Baskıya gelince kitabın sayfaları çok sert olduğundan ve kalitesiz basıldığından çabuk dağılabilecek bir kitap…