Canım Knausgaard’ın son zamanlarda elinden düşürmediği kitapmış, oradan çarptım. Knausgaard’ın yazarlığının yanında okurluğu da iyidir ki bana gereken iyi okuyan bir yazardır, gözüm kapalı takip ediyorum böylelerini. Mesela bizde meşhur yazarların kitap önerilerine bakıyorum arada bir, o ne? Tehlikeli Oyunlar önerilmiş, Suç ve Ceza önerilmiş. Gerçekten mi ya, çok teşekkürler, müthiş öneriler.
Leskov’la Turgenyev’i yan yana getiriyorum; Leskov’un hikâye anlatıcılığında Turgenyev’den etkilendiğini düşünüyorum. Leskov yolculukları boyunca topladığı hikâyeleri gerçekle kurgu arasında bir yere oturtuyor ve bu aralığın belirsizleştirdiği sınıra özgü bir hayal dünyasının, halk hikâyeciliğinin doğasında bulunan eminsizliğin kapılarını açıyor. Benjamin’in Leskov hakkında söylediklerini Turgenyev’de de bulmak mümkün ama avcının tuttuğu notlar kurmacanın varlığını belli eden türden, bu yüzden Benjamin’in irdelediği sihri, destansı dünyayı, mitik sesi Turgenyev’de bulmak zor, bunların yerine başka bir şey buluyoruz onda: Kurguya dökülmüş yaşantılar söylenceden uzaklaştıkça gerçekliğin dünyasına yaklaşıyor. Turgenyev’in gözlemcisi/anlatıcısı hikâyelerini anlatırken araya girip okurlarına sesleniyor, sonlandırdığı hikâyelerin devamını ek olarak verebiliyor, detaylarını vermediği olaylara geri dönüp tam olarak nelerin yaşandığını aktardıktan sonra hikâyenin güncel zamanına dönüp anlatıyı sürdürüyor. Her şeyin tam ortasında, yönlendirmeyen bir gözlemci.
Turgenyev bu hikâyeler yüzünden hapsedilmiş, özgürlüğü uzunca bir süre elinden alınmış. Çara selam, biz Turgenyev okumaya devam ediyoruz. Benjamin vecizesi; başarılı bir kurguyu oluşturan temel şey karakterin psikolojisini tahlil etmeden yansıtabilmekse eğer, Turgenyev bu konuda on numara.
Evet, Rus diyarlarına uzanmayalı çok olmuştu, uzun isimli insanları görünce mutlu oldum. Ne demeli bilmem, Turgenyev okuyalım. Edebi keyiflere gark olalım.