"Bu eserimizde en çok dikkate aldığım husus "nasıl yaşamış" olduğumuzdur. Bu sebepten harp vakaları ve siyasi hadiseleri örnek seçerek hayatın sosyal şartlarına bağlı olanlarını "fayda" ismi altında kaleme aldım. Gelenek ve mazideki ahlakımızı gösteren parçaları, bizdeki tarihlerin numunelerini, kısmen de edebiyat-I tarihiyeyi, harb vasıtası ve siyasamızı, kara ve deniz kuvvetlerimizin tertip ve düzenini, zaman zaman geçirmiş olduğu değişikliklerin tafsilatını, eğlencelerimizi, oyunlarımızı, karşılama usullerimizi, merasimlerimizi, kısaca ıslah olmuş ve bir olgunluğa varan tarihimizi, teşkilat ve idaremizi, padişah ve önemli kimselerin özel hayatlarına ait düşünceleri, tarihten bizim için alınması elzem olan dersleri, devlet adamları ile ahalinin münasebetlerinde tabi oldukları değişiklikleri, Osmanlı tarihinin İslam tarihi ve bilhassa umumi tarih ile münasebatını, medeniyet terbiyesinin tarih ile olan rabıtasını, devletin Avrupa devletleriyle zaman zaman peyda ettikleri münasebetlerin avamı ne dereceye kadar çalışmaz bir kavim haline getirmiş olduğunu, Osmanlıların Anadolu, Rumeli Afrika taraflarında münasebat ve temas kurduğu bütün hükümet ve kavimlerin özet halindeki tarihlerini, tarihçilerimizin büyük itimad sahibi olanlarının tenkitleri ve izahlarını, fesad ve ihtilallerin şekil ve bunların geleneksel ahlaka ait ,ç ve dış ayıplnacak sebep hükmünde olarak elan devam etmekte bulunan şikayetlerini, cehalet ve taassubun, hükümetsizliğin ve kanunların nizamların geçerliliğinde seçilen usulün uygun olmayan çeşitlerinin zaman zaman ortaya çıkardığı sıkıntı ve üzüntüler, milletin nasıl bir esaretin altında bulunduğunu gösteren halde ne gibi vasıta ile kandırılıp akıl almaz tarzda hükümet tesirinde bırakılıp hakimiyeti olduğunu velhasıl dahili ve harici siyaset usulümüzde görüllmüş iyiliklerle fenalıkları, lise seviyesine kadar yükselmiş bir talibe anlatmak düşüncesini taşıyarak hemen hemen hepsini topladım.
Kitap Yorumları - (0 Yorum)