Elinizde tutmakta olduğunuz kitap; değerli araştırmacı Halit Kakınç'ın, danışmanlığım altında bir doktora tez çalışması olarak başladığı, ancak daha sonra çok farklı boyutlarda önem kazanan bir eser niteliğini taşıyor.Sultangaliyev, içinde yaşadığı dönemin tün fırtınalarına göğüs geren ve inancıyla, sezgileriyle, ruhuyla ve cismiyle katıldığı bir kavgada, oradan oraya savrulan bir siyasetçi ve bilim insanı. Yaşadığı çağda böylesine önemli işlevler üstlenen ve daha sonraki dönemlerde de, hakkında çok çalışmalar yapılan böyle bir kişinin, Türkiye'de pek bilinmemesi ve bilenlerin önemli bir bölümünün, "Komünistliğini" ihlam ederek, Türkçülük yanını ön plana çıkarmaları, çok ilginçtir. Öyle zannediyorum ki, Halit Kakınç'ın bu önemli çalışması, bu noktaya da ışık tutacaktır.
Hayatını zahmetkeş Doğu halklarının emperyalist güçlerin sömürüsünden kurtamaya adamış büyük Türkçü-Sosyalist Mir Seyit Sultan Galiyev’in haytı anlatılıyor..Bir tek ülkü onu yaşatan Turan Sosyalist Federe Devletini kurmak ve Türkler için “Kızılelma” yı hayal olmaktan çıkarmak ve bunu fiiliyata dökmek..Işığı ilim ve yenilik yani Ceditçilik ile Türk halklarına o karanlıkta ışık tutmak ve tek çatı altında toplamak..Ceditçilik;Türkçülük ve Sosyalizm işte Galiyev’in üç meşalesidir ….Siyaset özellikle 19. ve 20. yy gelişmöeleri ile ilgilenenelere , ve ekim devriminin Türk Dünyasına etkilerini merak edenlere bulunmaz bir kaynak bu kiatabı sıkılmadan eokuyacak ve bitirmeden bırakamayacaksınız…
Kitapta bence bir eksik var. Şöyle ki, kitabın içerisine, Galiyev’in yaşadığı bölgelerin veya SSCB haritası eklenmiş olsa idi, kitapta adı geçen bölgeleri daha iyi tanıma imkânı bulabilirdik. Bana göre bu eksiğine rağmen, Mirseyid Sultangaliyev’i merak edenlerin ve Rusya’da Ekim Devrimi ile dünyaya devrim ihracı görüşünden, tek ülkede sosyalizm’e geçiş sürecinde gelişen politika değişiklikleri ve bunların Galiyev gibi millîci sosyalist aydınlar üzerinde etkilerinin görülmesi kabilinden mutlaka okunması gereken bir kitap. Yazar, çok büyük emek vererek, değerli bir eser sunmuş kamuoyuna.
’60’lı yıllarda ilk kez Aclan Sayılgan’ın ‘SSCB ve Sultan Galiyev’ adlı çalışması sayesinde Türk okurlarıyla tanışan Galiyevizm fikri, daha sonraları hem anti-komünist özellikleriyle öne çıkan yabancı yazarlar hem de değişik ideolojik formasyonlardan gelen Türk yazarlar tarafından defalarca ele alındı.Kakınç bu kitabın hazırlık sürecinde, Sovyet arşivlerinin açılmasından sonra 1997-98 yılları arasında Tataristan ve Başkurdistan’da yayına hazırlanan yaklaşık 1000 sayfalık Galiyev külliyatını satın alarak, çevirilerini yaptırarak, kitabını bu bilgiler üzerine inşa etmiş. Kakınç kitabında, bu kaynaklardan faydalanarak hem Türkiye’de ve Türki Cumhuriyetlerde bir mit seviyesine yükseltilme potansiyeli taşıyan Sultangaliyev’in insani yanı ağır basan gerçekçi bir portresini çizmeye hem de bugüne kadar polemik konusu olmuş fikirlerini ortaya koymaya çalışıyor.
Kitap Yorumları - (3 Yorum)
Hayatını zahmetkeş Doğu halklarının emperyalist güçlerin sömürüsünden kurtamaya adamış büyük Türkçü-Sosyalist Mir Seyit Sultan Galiyev’in haytı anlatılıyor..Bir tek ülkü onu yaşatan Turan Sosyalist Federe Devletini kurmak ve Türkler için “Kızılelma” yı hayal olmaktan çıkarmak ve bunu fiiliyata dökmek..Işığı ilim ve yenilik yani Ceditçilik ile Türk halklarına o karanlıkta ışık tutmak ve tek çatı altında toplamak..Ceditçilik;Türkçülük ve Sosyalizm işte Galiyev’in üç meşalesidir ….Siyaset özellikle 19. ve 20. yy gelişmöeleri ile ilgilenenelere , ve ekim devriminin Türk Dünyasına etkilerini merak edenlere bulunmaz bir kaynak bu kiatabı sıkılmadan eokuyacak ve bitirmeden bırakamayacaksınız…
Kitapta bence bir eksik var. Şöyle ki, kitabın içerisine, Galiyev’in yaşadığı bölgelerin veya SSCB haritası eklenmiş olsa idi, kitapta adı geçen bölgeleri daha iyi tanıma imkânı bulabilirdik. Bana göre bu eksiğine rağmen, Mirseyid Sultangaliyev’i merak edenlerin ve Rusya’da Ekim Devrimi ile dünyaya devrim ihracı görüşünden, tek ülkede sosyalizm’e geçiş sürecinde gelişen politika değişiklikleri ve bunların Galiyev gibi millîci sosyalist aydınlar üzerinde etkilerinin görülmesi kabilinden mutlaka okunması gereken bir kitap. Yazar, çok büyük emek vererek, değerli bir eser sunmuş kamuoyuna.
’60’lı yıllarda ilk kez Aclan Sayılgan’ın ‘SSCB ve Sultan Galiyev’ adlı çalışması sayesinde Türk okurlarıyla tanışan Galiyevizm fikri, daha sonraları hem anti-komünist özellikleriyle öne çıkan yabancı yazarlar hem de değişik ideolojik formasyonlardan gelen Türk yazarlar tarafından defalarca ele alındı.Kakınç bu kitabın hazırlık sürecinde, Sovyet arşivlerinin açılmasından sonra 1997-98 yılları arasında Tataristan ve Başkurdistan’da yayına hazırlanan yaklaşık 1000 sayfalık Galiyev külliyatını satın alarak, çevirilerini yaptırarak, kitabını bu bilgiler üzerine inşa etmiş. Kakınç kitabında, bu kaynaklardan faydalanarak hem Türkiye’de ve Türki Cumhuriyetlerde bir mit seviyesine yükseltilme potansiyeli taşıyan Sultangaliyev’in insani yanı ağır basan gerçekçi bir portresini çizmeye hem de bugüne kadar polemik konusu olmuş fikirlerini ortaya koymaya çalışıyor.