Ahmet  Mithat  Efendi,  arkasında  bıraktığı  devasa  külliyatıyla  Türk  edebiyatının  anlatı  atlası gibidir. Yazar,  Arnavutlar Solyotlar’la,  yenileşme devri  Türk anlatı  geleneğinin  başlangıç dönemi telif örneklerinden  birini  vermenin  yanı  sıra,  bağlı  bulunduğu  Osmanlıcılık  fikrinin  de  savunuculuğunu ve izahını yapmaya çalışır. Hikâye, fikir-duygu-gerçek üçlemesi etrafında şekillenir. Hemen girişte Ahmet Mithat Efendi, Bulgarların Osmanlı yönetimindeki rahat ve refahlarından, Avrupalıların  kışkırtma  ve  aldatmalarından  ötürü  çektikleri  sıkıntılardan  bahis  açar.  Böylece Osmanlı  birliğinin  gerekliliğine  esas  teşkil  edecek  bir  fikrin  temelini  atar.  Bu  bakımdan Arnavutlar Solyotlar bir kurmaca-eleştiri niteliği taşımaktadır.