Wi de loy loy loy loy loy loy, de loy loy loy loy loy...Were lê lê, were lê lê, were lê lê...Ha hî hî hî hî hî î î...Le mi lo loy, le mi lo loy, le mi lo loy loy le mi bavo... vb. ses tekrarları ile yapılan giriş ve nakaratlar ile sözlü edebiyata bir çekicilik kazandırır dengbej.Dengbêj, benlik davasıdır, tarihi geleneğin güncellenerek çağımıza taşınan esintisidir. Dengbêj, sesi söyleyendir. Sese ruh veren, ahenk kazandırıp sesi canlı hale getirendir.Dengbêj, aidiyet duygusunun, dünün bugünkü sözcüsüdür. Sosyal hafızadır. Dengbêj, kelimeleri tespih taneleri gibi dizen sanatkardır, içinde yaşadığı toplumun duygu yüklü şairidir.Dengbêj; insanlık için olmazsa olmaz dil; kimlik, tarih, benlik, bellek kazandıran haykırıştır.Dengbêj, klamdır, çevredir, toplumdur.Dengbêjin icra ettiği klamlar, stranlar, diloklar, şîn ve şenlikler sessizce bitirilmek istenen kültürün özgünlüğüne ve özgürlüğüne duyulan tutkudur. Stranlarda sadece sevgi, sevda, dramlar, trajediler aktarılmıyor. Yanı sıra tarih, diriliş ve çağların çığlığı vardır. Toplumun yaşadıklarını, zamanı ve mekanı anlatır. Yaşadığı yerin tüm renklerini, algılarını tasvir eder.Kürtçe’nin neredeyse unutulmuş olan, kullanılmayan en özgün anlatım biçimlerini, ruhunun en bozulmamış halini ifade eden özgün sözlü edebiyatıdır dengbêjlik.Dilin zenginliği, özgünlüğü, yalınlığı, canlılığı, duruluğu insan ruhunu etkileyen özelliği stranlarda ön plana geçer. İcra ettikleri değerlerde çaba, hûner, bedel, alın teri ve kimi zaman göz yaşı vardır. Her dil bir metot ile standard hale gelirken; Kürtçe, dengbêjler vasıtasıyla anlaşılır ve standart bir hal yakalamıştır.Bu sözlü gelenek tahrik edilmekte, tahribata uğratılmak istenmektedir. Güçlü bir kuşatma harekatının yaşandığı bir süreçte, elinizdeki kitabın daha da önem kazandığını düşünüyoruz. Bu çalışmaya DVD ile destek sağlanmış, bu kültürel zenginlik bir duet biçiminde okuyucunun nazarına sunulmuştur.Artık ‘Bingöl Dengbêjleri’ni izlemek, dinlemek ve okumak için "yok!" deyip "ah"lar çekmenize gerek kalmayacak. Bundan böyle siz; evinizde, İpodunuzda, teyplerinizde dilediğiniz gibi "Bingöl Dengbêjlerî"ni dinleyebilirsiniz ya da çok yavan gördüğünüzde daha da ileri giderek bizzat evinizde bilgisayar ya da TV’lerinizin karşısına geçerek "Bingöl Dengbêjleri"ni izleyebilirsiniz. İstediğiniz takdirde onların yaşam ve stranlarını kitapta da okuyabilirsiniz.
Kitap Yorumları - (0 Yorum)