Marx ve Engels edebiyat ve sanat konularında ayrı birer kitap yazmadıkları gibi Lenin’in de bu konu da yazılmış bir kitabı yoktur. Ancak Marksizm tüm maddesel ve düşünsel konuları kapsayan bir dünya görüşüne dayandığı için, Lenin sanat ve edebiyatı yaptığı çözümlemelerinin ve mücadelelerinin içine katmıştır. Tolstoy, Çehov, Dürer, Beethoven, Goethe, Kant, Hegel, Gorki, Çernişevski, Zola vb. pek çok yazar, ressam, besteci, ve filozof hakkında derinlemesine çözümlemeler yapmıştır. Üstelik yalnızca geçmişin büyük yazarlarını incelemekle kalmamış, dünyayı daha gerçekçi tanımamızı sağlayan ikinci dereceden yazar ve sanatçıları da titizlikle ele almıştır. Çünkü Lenin’e göre hakikat olsa olsa ancak devrimci olabilir.Edebiyat ve sanatın siyasetdışı kalamayacağı, “sanat sanat içindir” ilkesinin doğru olmadığı, sanatın insan yaşamının gelişmesine yardımcı olması gerektiği görüşünü benimseyen Lenin “Edebiyat ve Sanat Üzerine” adlı bu kitabında sanatı ve edebiyatı bu yönden ele alır, romanın kahramanlarını bu açıdan yorumlar.