Eşiktekiler Gecekondu Folklorunda İnsan – Zaman – Mekan
Tanıtım Bülteni
Eşiktekiler, gecekonduları anlatıyor. Ama pek de alışık olmadığımızbir pencereden bakarak. Gecekondu üzerine düşünüldüğünde aklailk gelen, yoksulluk, arabesk, kent çeperleri, öteki, göç, suç oranı,istihdam sorunu, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, kentsel dönüşümgibi konulardır. Ancak bunlar tartışılırken gecekondulardayaşayan geleneksel kültür, çoğu zaman görmezden gelinir.Oysaki gecekondu yaşamı, kente sığamayan kültürel kodlarınaktarım mekânı olarak, günümüzde yaşayan zengin kültürelmirasa ev sahipliği yapar. Örneğin hemen hemen her evinbahçesinde bulunan tandırlarıyla geleneksel damak tadınıve imece kültürünü yaşatır. Gecekondularda bahçelerindekiatadan kalma tohum ve çekirdeklerden büyütülmüş meyveağaçlarıyla, köyden getirilen ürünleriyle doğayla uyumiçinde bir yaşam sürdürülür. Cemrelerin düştüğünütakvime bakmaksızın fark edebilen, güneşin hareketleriylezamanı anlayabilen kadınlarıyla, gecekondu zamanıdöngüseldir. Ayrıca bu mekânlarda sözlü kültür ürünlerinibelleklerinde saklayan ve çocuklarına al karısının,Nardaniye Hanım’ın, Küllü Fatma’nın masallarını anlatanhikâye anlatıcılarına da rastlamak mümkündür. Gecekondusokakları, çocukların açık alanlarda çelik çomak, met,yakar top gibi geleneksel çocuk oyunlarını oynayabildiklerinadir mekânlardandır. Halihazırda kentte yaşamadığıdüşünülen kültürel miras, kente gecekonduların gözündenbaktığımızda görünür hale gelir. Bu nedenle gecekonduyaşamı halk bilimsel bir incelenmeyi hak etmektedir. Nevar ki, gecekondular son yıllarda yerlerini hızla çok katlıapartmanlara bırakmaktadır. Bu değişim, doğal olarakgecekondularda yaşanan geleneksel kültürü de farklı birbağlama taşımaktadır. Bu bağlamda Ankara Yükseltepe veBaşpınar mahallelerinde yapılan alan araştırması sonuçlarınıakademik, insanî ve mekânsal bir dönüşüm hikâyesi olarakele alan bu kitap, kaynak kişilerin deyişiyle ‘bir gecede konanevlerin bir günde uçurulduğu’ bir dönemin hikâyesini insan,zaman ve mekân bağlamında çözümlüyor.
Kitap Yorumları - (0 Yorum)