Muhsin İlyas Subaşı, yirminci asrın yok edici maddî imkânlarına karşı, mana ve özü koyarak, bir ömür boyu mü-cadele eden insanlardandır. Bir milletin, miras yoluyla devre-den, dünya ve ahiret ölçülerini, hayırlı bir halef sıfatı ve sadakatiyle taşımaya aht etmiş, Hakk’ın has kulu, milletin bir ferdidir. Şiirden romana, poetikadan şehir monografisine, kalem oynattığı her sahada, Hakk’ın ve halkın koyduğu düsturu rehber edinmiş, hilâf-ı hakikat bir şey söylememeye itina ile bağlı kalmıştır.
İşte, memleketin değeri olan sanatkâr Subaşı, Dr. Esra Kürüm tarafından bir doktora çalışmasına konu edilmiştir. Bu çalışma, milletin hayırhah evladını, çoktan hak ettiği, milletin vicdanında var olma makamına taşımada önemli bir adımdır. Kitap, Subaşı ve eserlerine yönelik yapılacak çalışmalar için, yerinde ama geç kalmış kalem mahsulüdür. Yine kitap, alanla ilgili bitirici ve yok edici değil, yüceltici ve yol açıcı bir rehberliği üstlenecek gayretin neticesidir. Aynı zamanda eser, Dr. Esra Kürüm’ün bundan sonra ortaya koyacağı edebî ve fikrî emeklerin de habercisi olarak algılanmalıdır.
Prof. Dr. Erdoğan Erbay