Osmanlı Toplumunda Çocuk Olmak 16. Yüzyıldan 19. Yüzyıl Başlarına
Tanıtım Bülteni
Çocuk emeği, çocuk evlilikleri gibi çocuklarla ilgili sorunlardan yoğun bir şekilde bahsedildiği modern Türkiye’de, bu sorunların tarihsel arka planına yönelik ilginin azlığı şaşırtıcıdır. Osmanlı toplumunda özellikle “modernleşme süreci” öncesinde çocukların yaşamına ilişkin çağdaş dönemde çok az şey üretilmiştir. Bu anlamda elinizdeki çalışma, ele aldığı dönem bağlamında Osmanlı toplumunda çocukların yaşamına, içinde büyüdükleri ve şekillendikleri toplumla ilişkilerine değinen ilk kitaptır. Kitap birkaç konuda Osmanlı çocukluk tarihi araştırmalarına katkılar sağladığını, en azından yapılacak yeni araştırmalar için sorular ürettiğini ummaktadır. Birincisi kitap, çocukların yaşamında ve onlarla ilgili algılarda 19. yüzyılın başlarına ya da “modernleşme süreci”ne kadar bir devamlılığın olduğu hususunda ısrar etmektedir. İkincisi Osmanlıların, 19. yüzyıldan önce de çocuklar üzerine düşündükleri, tartıştıkları ve yaşam döngüsünde çocukluğu yetişkinlikten tamamen ayrı, kendine özgü özellikleri olan bir dönem olarak tanımladıklarına yönelik vurgudur. Osmanlılar, hukuki ve toplumsal olarak çocukluğu ve çocukluktan yetişkinliğe geçişi ayrıntılı bir şekilde ele almışlardır. Üçüncüsü Osmanlı toplumunda çocukların, sahip oldukları sosyal ve ekonomik aidiyetlere bağlı olarak aynı zaman ve mekânda pekâlâ farklı bir çocukluğa sahip olabilecekleri düşüncesidir. Herhalde önemli oranda maddi imkânsızlıklardan dolayı çocukluklarını başka ailelerin himayesinde geçirmek zorunda kalan çocuklar bunun için iyi bir örnek oluşturmaktadır. Dördüncüsü bu çalışma, Osmanlı “modernleşme süreci”nin çocukların yaşamında yol açtığı dönüşümlerin daha iyi anlaşılabilmesinin önemli oranda bunun öncesiyle ilgilenmekten geçtiğini önermektedir. Bunu yapmak çocukların yaşamında ve onlarla ilgili algılarda değişim ve devamlılığın boyutlarını daha iyi anlamayı sağlayacaktır. Osmanlılar, 19. yüzyılın ikinci yarısında kaleme aldıkları Mecelle’de, çocukluğun sınırlarını halen İslam hukuku çerçevesinde düşünmeye devam ediyorlardı. Yahya Araz, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi öğretim üyesidir.
Osmanlılarda çocuk konusunu resmi vesikalara dayanarak sunan bir çalışma okuyacaksınız.Herhangi bir hikaye etme,olguları daha iyi veya kötü gösterme durumu olmaması ,okuyucunun( güvenini kazanıyor.(Kişi kaç yaşında artık ‘çocuk’ sayılmıyor,öz/üvey evlatlık ve miras,süt annelik ,yoksulluk ve çocuklar,zengin ailelere hizmetçi olarak verilen/kiralanan yoksul çocuklar,çalışmak ve çocukluk) Mahkeme kayıtları esas alınıyor,yazarın hayal gücüne hiç yer vermemesi gerçekçi bir araştırma ortaya koymuş.Tavsiye ederim.
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
Objektif bir şekilde hazırlanmış bir eser. Dönemindeki çocuklar hakkında aydınlatıcı bilgiler veriyor.
Kitabın konusu dikkatimi çekti. İçerik de güzeldir inşallah
Osmanlı dönemindeki resmi evraklara dayanarak çocukluğun tarihini anlatan faydalı bir eser.
Osmanlılarda çocuk konusunu resmi vesikalara dayanarak sunan bir çalışma okuyacaksınız.Herhangi bir hikaye etme,olguları daha iyi veya kötü gösterme durumu olmaması ,okuyucunun( güvenini kazanıyor.(Kişi kaç yaşında artık ‘çocuk’ sayılmıyor,öz/üvey evlatlık ve miras,süt annelik ,yoksulluk ve çocuklar,zengin ailelere hizmetçi olarak verilen/kiralanan yoksul çocuklar,çalışmak ve çocukluk) Mahkeme kayıtları esas alınıyor,yazarın hayal gücüne hiç yer vermemesi gerçekçi bir araştırma ortaya koymuş.Tavsiye ederim.
Maalesef, herkes çocukluğu 21. yüzyıldaki çocukluk sanıyor. O zamanlar öyle miymiş? Bunu öğrenmek için yegane araştırma eserlerinden birisidir.