Hüseyin Rahmi Gürpınar bu romanda, Doğu ve Batı kültürünün özelliklerini eleştirel açıdan değerlendirir ve karşılaştırır; züppelik, gelenek ve yenilik gibi konuları harmanlayarak işler.Tüm bu konular, alafranga kültüre yönelik aşırı tutkusu olan başkarakter Meftun ve onun çevresinde vuku bulan olaylar üzerinden anlatılmaktadır. Konağı, kendisini ve ailesini; çevirdiği dolaplarla trajik bir sona doğru sürükleyişini okuruz. Meftun, Tanzimat dönemi züppe tiplemelerinden farklı olarak Batı kültürünü, eğitim için gittiği Fransa’da benimsemiştir. Geri döndüğünde ise bu kültürü evinde çalışanlardan başlayarak pek çok kişiye müdahil bir tavırla öğretmeye ve uygulatmaya çalışır. Bu baskıda orijinal metne tamamen sadık kalınmış ve aynı zamanda bugün anlaşılmayan kelimeler, kavramlar ve eserin yazıldığı dönemin sosyal koşullarıyla ilgili gerekli açıklamalar akışı bozmayacak şekilde dipnotlar aracılığıyla verilmiştir.
Evlere şenlik bi’ roman… Ziya Paşa’ya “Onlar ki lâf ile verirler âleme nizâmât/Her türlü teseyyüb bulunur hânelerinde” dedirten cinsinden -sözüm ona geleneksel Osmanlı ailesi… Hüseyin Rahmi, böyle bi’ ailenin Batılılaşma macerasını daha doğrusu trajikomik hikâyesini anlatmaya çalışıyor. Dili tahammül edilemeyecek kadar ağdalı. Ancak meraklısının sabırla okuyabileceği bi’ “roman”.. Sürekli karşılıklı konuşmalardan, zaman zaman da Meftun’un sonu gelmeyecekmiş gibi gözüken nutuklarından oluşuyor… Romanın ahlâk sahibi tek “kahraman”ı büyüknine; o da saflıkla ahmaklık arasında gidip geliyor… Titizlikle hazırlanmış baskıda vâris (mirasçı) kelimesi -nedense- varis (ayakta oluşan damar genişlemesi) biçiminde yazılmış… Kapaktaki “föterli şahıs”a hayran olmamak mümkün değil (!)
Kitap Yorumları - (1 Yorum)
Evlere şenlik bi’ roman… Ziya Paşa’ya “Onlar ki lâf ile verirler âleme nizâmât/Her türlü teseyyüb bulunur hânelerinde” dedirten cinsinden -sözüm ona geleneksel Osmanlı ailesi… Hüseyin Rahmi, böyle bi’ ailenin Batılılaşma macerasını daha doğrusu trajikomik hikâyesini anlatmaya çalışıyor. Dili tahammül edilemeyecek kadar ağdalı. Ancak meraklısının sabırla okuyabileceği bi’ “roman”.. Sürekli karşılıklı konuşmalardan, zaman zaman da Meftun’un sonu gelmeyecekmiş gibi gözüken nutuklarından oluşuyor… Romanın ahlâk sahibi tek “kahraman”ı büyüknine; o da saflıkla ahmaklık arasında gidip geliyor… Titizlikle hazırlanmış baskıda vâris (mirasçı) kelimesi -nedense- varis (ayakta oluşan damar genişlemesi) biçiminde yazılmış… Kapaktaki “föterli şahıs”a hayran olmamak mümkün değil (!)